Hoe overwin je een mentale recessie?

Afgelopen jaar zijn we vaak geconfronteerd met harde verwijten, woorden en tegenstellingen. Hoe overwin je zo’n mentale recessie?

Je weet pas wat de impact van iets is als je er zelf mee geconfronteerd wordt. We weten immers niet wat we niet weten en dat is nou precies één van de problemen waar we als mens mee worstelen. U en ik creëren hierdoor onze eigen waarheid op basis van de “geitenpaadjes” in ons brein. Mensen pakken door de geitenpaadjes in het brein makkelijker signalen op die aansluiten op hun eigen gedachten. Je kunt het een beetje vergelijken met het kopen van een auto. Op het moment dat je bijvoorbeeld een Lexus koopt, zie je ineens allemaal auto’s van het merk Lexus rijden.

Hoe schadelijk is patroon denken in ons brein?

Op zich is er niks mis mee. Het kan alleen in bepaalde situaties onhandig zijn. Zeker als je de perceptie hebt dat je eigen denken de enige waarheid is. Je verliest als het ware de aansluiting bij het denken van anderen.

Het onderzoeken van de manier waarop iemand tot conclusies komt en je gesprekspartner een nieuw perspectief geven op een zelfde situatie maakt dat we soms tot verrassende oplossingen komen. Vaak kunnen we die zonder de hulp van de ander niet bedenken. Alleen dat vraagt wel dat je waardevrij onderzoekt, vragen stelt en de gelegenheid krijgt om jouw visie te delen. En hier zit de valkuil van alle discussies die ik de laatste tijd lees, hoor en zie. Het lijkt erop dat we niet meer delen, maar opdringen. We lijken niet meer te praten met elkaar, maar we verheffen onze stem op het moment dat we indruk hebben dat de ander niet mee wil gaan in je gedachtengoed.

Op het moment dat iemands persoonlijke onderliggende behoefte niet ingevuld wordt door de ander of door de maatschappij, kan dat leiden tot negatieve emotie en zelfs geweld. Pijnlijk, onnodig en vooral zonde van de energie die het kost en het verdriet die het oplevert. Want diep in ons zelf zijn we toch op zoek naar acceptatie, waardering en het vergroten van de eigenwaarde.

Waar ontleen jij je eigenwaarde aan?

Is het de Rolex, de auto die je rijdt, het aantal likes op de sociale media, de vrijheid, je gezin, de waardering, gehoord worden of dat je in de schijnwerpers staat? Ieder mens heeft zo zijn eigen waardes. Dat is prima totdat jouw streven naar eigenwaarde ten koste gaat van anderen. Dat is vanuit een sociaal standpunt onwenselijk. Het is prima om kritisch te zijn, maar het is onwenselijk om hierbij de grenzen van de normen en waarden die we hebben afgesproken in onze maatschappij te negeren. En soms moet je (tijdelijk) kiezen tussen normen en waarden die conflicteren om uiteindelijk terug te keren naar de normale normen en waarden. Alleen dat vraagt mentaal nogal wat, want ben jij bereid om iets in te leveren ten gunste van een ander?

De signalen van een mentale recessie

In deze tijd worden we overspoeld met tegenstellingen, (virus)waarheden, (virus)onwaarheden en een patstelling van overtuigingen. Het luisteren naar elkaar is naar de achtergrond verdrongen door (ver)oordelen. We claimen zaken die we niet kunnen en mogen claimen in de situatie waar wij ons in het nu bevinden. We belichten het onrecht wat ons wordt aangedaan vaak vanuit een enkel of persoonlijk perspectief. In plaats van onze subjectieve realiteit op elkaar af te stemmen, krijgen we de neiging om te polariseren. Soms omdat we denken dat we hierdoor ons gelijk te kunnen halen en soms omdat het ons een podium geeft om onszelf te presenteren, te profileren of te waarderen. Zieltjes winnen voor je eigen gelijk heeft nog nooit echt geluk gebracht.